9 sayfalık Dış Kuvvetler notlarının 2 sayfaya küçültülmesi ve çivileme yöntemiyle Sağ Beyne aktarılması ....
DIŞ KUVVETLER
FİZİKSEL PARÇALANMA : Günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazla, çöller,
dağlar, karasal iklim, karaların içleri , kutuplar , güneydoğu Anadolu, Bitki
örtüsü az,
Not: yağış az ve deniz kenarı
olmayacak
KİMYASAL ÇÖZÜLME ( ayrışma ) : Yağış fazla, Ekvator, Muson, Okyanus
ikliminde, Karadeniz görülür. Suyun etkisiyle
Kalkerli kayaçlar erir.
TAŞINMIŞ TOPRAKLAR
Alüvyonlar
: Akarsu taşıma
Lösler
: Rüzgarlar taşıma
Morenler
: Buzullar taşıma
YERLİ TOPRAKLAR
LATERİT : Ekvator, bol yağışlı, Doğu Karadeniz, Kızıl
renkli, yıkanmış, Humussuz, Tropikal bölge, verimsiz
TERRA
ROSSA : Akdeniz, Ege , kalkerli, kırmızı renkte,
KAHVERENGİ ORMAN : verimli, Karadeniz
PODZOLLER
: Serin bölge, iğne yaprak, nemli Batı Karadeniz
TUNDRA
:
Soğuk bölge, Yarı donmuş, kutba yakın, yüksek dağ
KURAK BÖLGE TOPRAKLARI
ÇERNEZYOM
: Step alanlarında, humuz zengin, Erzurum –Kars
KESTANE
VE KAHVERENGİ
BOZKIR ( step ) : iç Anadolu
ÇÖL
: Mısır, Fas, Cezayir, Orta Asya,
Avusturalya
HEYELAN
Bol yağış, Eğim, tabakaların
durumu, Kayaçların cinsi, yamaç denge
bozulması, Karadeniz bölgesi
EREZYON ( Rüzgar aşındırması )
Kurak yerler, bitki
örtüsü tahrip edilmiş, meralar aşırı
otlatılmış, toprak nadasa ( tarlayı boş ) bırakmak, Güney Doğu Anadolu
Not : Heyelanda bitki kelimesi
geçmez Erezyonda bitki kelimesi geçer .
Heyelanın olduğu yerde erezyon olmaz.
DENİZ KIYISI
Nemli yerlerdir., Bitki örtüsü zengin, sıcaklık farkı az (
nemli yerde sıcaklık farkı azdır )
AKARSU
AKARSU
HAVZA : Akarsu kollarıyla kapladığı alan
AKARSU DEBİ
: Geçen su miktarı
AKARSU
REJİM : Yıl içerisinde seviye değişim
A
: Düzenli Rejim : Ekvator , Karadeniz
B: Düzensiz Rejim : Akdeniz, Muson, çöl,
Karasal
DENGE
PROFİLİ : Akarsuların deniz seviyesine ulaşmasıdır.
DENİZ SEVİYESİNE ULAŞMA: Enerji üretimi az olur , yatak eğimi azdır ,
derine aşındırma yoktur , akış hızı yavaş, yükseklik azdır.
TÜRKİYEDE AKARSULAR
Havza dar, Rejim
düzensiz , en fazla ilkbaharda akar , hidroelektrik uygun, taşımacılığa uygun
değil, Denge profiline ulaşmamış, Doğu Batı akar, az su taşır, Derine aşındırma fazla
ÇORUH : Karadeniz
Büyük menderes :
Ege
Seyhan : Akdeniz
Sakarya :
Karadeniz
Meriç : Ege
DELTA OVASI
Denize ulaşma , derinlik az, üçgen şekli, Gelgit dalga ve akıntı olmayacak, Kıyı sığ olacak, Bol
toprak yani Alüvyal olacak
AKARSU
BİRİKTİRME : eğim azalır,
AKARSU
EĞİM AZALIRSA :
Irmak Adası, Menderes, Delta Ovası, Alüvyal Tabanlı vadi olur.
AKARSU
EĞİM ARTARSA : Dev Kazanı,
AKARSU TAŞIMACILIK
Düzenli Rejim ve Denge profiline ulaşmak gerekir. Derine aşındırma az
MENDERES
: Derine aşındırma az, akış
hızı yavaş, yatakları geniş, biriktirme faaliyeti fazla, eğim az, yatak eğimi
az,
KARSTİK ŞEKİLLER
Kalker, Kaya tuzu, Aşındırma
( Lapya, Dolin, Uvala, Polye ) Akdeniz’de görülür.
LAPYA
: Ağaç şekline benzer
RÜZGARLAR
Mantarkaya, barkan,
lös
Rüzgarların
şekillendirici
etkisi : Afrikanın kuzeyi, Orta
Asya, Avusturalya’nın batısı ,Arap yarımadası
BUZULLAR
Ekvatordan kutuplara
gidildikçe deniz seviyesine alçalır.
Morenler, Hörgüç kaya, Sirk gölleri, Fiyort kıyı, skyer kıyı,
tekne vadi
Hakkari,
GÖLLER
Tektonik
göller : İznik, Manyas, Ulubat, tuz, Hazar, Beyşehir, Manyas
Karstik
göller: salda, söğüt, Avlan,
Suğla
Heyelan
seti : Abant, yedi göller, uzungöl, tortum, Sera
Alüvyal
seti : Eymir, Mogan, Bafa, Marmara
Kıyı
Seti : Van, Çıldır, Erçek, Nazik, Haçlı
DALGA VE AKINTI
Falez, Kıyı Oku, Lagün, Tombolo , dik yerlerde, aşındırma etkili,
GELGİT : AYIN ÇEKİM
GÜCÜDÜR.
BENGUELA : Güney Batı Afrika
Golf
Stream : Kuzey Batı Avrupa
Labrador
: Kanadanın doğu kıyıları
Humbolt
: Güney Amerika Batı kıyıları
KIYI TİPLERİ
Dalmaçya
kıyı tipi : denize paralel,
çukurlarda adalar oluşmuş
HALİÇ TİPİ :Gelgit, Deniz
akıntısı, akarsu aynı anda kıyıyı olusturuyor.
RİA
KIYI TİPİ : Marmara Denizinde
KAYNAKLAR
Gayzer
: volkanik alan Artezyen : insanlar
açar
Not: Gerekli malzemeler 1 adet a3 kağıt , 12 renk kalem ve silgi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder